HÀNH HƯƠNG ĐỨC MẸ NÚI CÚI-Bùi Công Thuấn

HÀNH HƯƠNG ĐỨC MẸ NÚI CÚI

Bùi Công Thuấn

***

NỘI DUNG

1.  Ý nghĩa của hành hương 2.  Các Trung tâm hành hương Đức Mẹ. 3.  “Linh địa hiếm có” 4.  Tổng quan về Trung tâm hành hương Đức Mẹ Núi Cúi 5.  “Đức Mẹ Núi Cúi – linh địa của đức tin.” 6.  Giá trị của hành hương Đức Mẹ Núi Cúi

HÀNH HƯƠNG LÀ GÌ?

Đối với người Công giáo, hành hương là đi đến những nơi thánh thiêng, để chiêm ngưỡng những công trình văn hóa; từ đó nhận ra vẻ đẹp kỳ diệu của Thiên Chúa, Đấng Sáng tạo; vừa “để trải nghiệm đời sống tâm linh, cầu xin một ơn, một phép lạ, một sự chữa lành, sự bình an, hoặc để  tĩnh tâm sám hối v.v”[[1]]

“Hành hương” còn mang ý nghĩa tượng trưng. Hội thánh là Hội Thánh lữ hành trên đường tiến về Giê-ru-sa-lem thiên quốc[[2]].

Trong lịch sử của Giáo hội, đã có nhiều cuộc hành hương.

Mô-sê dẫn dắt dân Israel ra khỏi Ai Cập – qua sa mạc, trải qua những thử thách, cám dỗ và tội lỗi, tiến về Đất Hứa (Sách Xuất hành).

Ba Vua cũng là những người hành hương. Theo tiếng gọi tâm linh, họ lên đường. Ánh sao lạ dẫn họ tìm đến Be-lem thờ lạy Chúa Hài đồng và tiến dâng lễ vật (Mt 2, 1-12).

Thánh gia cũng hành hương: “Hằng năm, cha mẹ Đức Giêsu trẩy hội đền Giêrusalem mừng lễ Vượt Qua. Khi Người được mười hai tuổi, cả gia đình cùng lên đền, như người ta thường làm trong ngày lễ.” (Lc 2, 41-42).

***

CÁC TRUNG TÂM HÀNH HƯƠNG

Hiện nay có nhiều thánh địa Công giáo trở thành trung tâm hành hương trên thế giới: Đất thánh Giêrusalem, Tòa thánh Vatican (Rôma). Và những nơi Đức Mẹ hiện ra, làm nhiều phép lạ: Đức Mẹ Loreto ở Ý (nơi lưu giữ ngôi nhà của Thánh Gia); Đức Mẹ Lộ Đức (Lourdes 1858) ở Pháp; Đức Mẹ Fatima (Bồ Đào Nha 1917). Đền thánh Đức Mẹ Guadalupe (Mexico 1531); Đền Thánh Aparecida (Vương cung thánh đường ở Aparecida, São Paulo, Brazil [[3]]), Đức Mẹ Mễ Du (Medjugorge-Nam Tư 1981[[4]]), Đức Mẹ Naju (Đức Mẹ khóc 700 ngày tại Naju Hàn Quốc 1985[[5]]), Ðức Mẹ Ðen (Bỉ), Ðức Mẹ núi Camêlô (Camêlô là núi thánh, còn gọi là Cát Minh. Dòng Camêlô: 1226.-Chile)

Ở Việt Nam có

Thánh địa La Vang ở làng Cổ Vưu, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, Tổng Giáo Phận Huế. Vua Cảnh Thịnh nhà Tây Sơn (1783-1802) cấm đạo. Một số giáo dân trốn vào rừng hẻo lánh La Vang để tránh bị bách hại và giữ đạo. Đức Mẹ đã hiện ra với họ ngày 17/8/1798 tại Hải Phú, Hải Lăng, Quảng Trị.  Giáo dân nhìn thấy Ðức Mẹ tay bồng Chúa Hài Đồng, có Thiên Thần chầu hai bên. Mẹ an ủi giáo dân: “Mẹ đã nhận lời các con cầu xin. Từ nay hễ ai chạy đến cầu khấn Mẹ tại nơi này. Mẹ sẽ ban ơn theo ý nguyện“[[6]].

Đức Mẹ Trà Kiệu: Nhà thờ kính Ðức Mẹ xây trên đồi Bửu Châu, xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, Giáo phận Ðà Nẵng. Trà Kiệu là cố đô của người Chiêm Thành xưa. Năm 1898, đền thờ được xây dựng để ghi nhớ sự kiện Đức Mẹ phù hộ cho giáo dân trong cuộc chiến 20 ngày đêm chống lại Phong trào Văn Thân bách hại (từ 1/9/1885) [3, đd].

Đức Mẹ Tà Pao: Tà Pao thuộc xã Ðồng Kho, huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận, Giáo Phận Phan Thiết. Tà Pao theo tiếng dân tộc K’Ho nghĩa là giấc mơ đẹp. Tượng được xây dựng từ 1959 và bị bỏ quên trong thời gian chiến tranh. Năm 1991, tượng Ðức Mẹ được Ðức Cha Nicôla Huỳnh văn Nghi, Giám Mục Phan Thiết, trùng tu lại. Việc trùng tu hoàn tất năm 2007[3, đd].

Đức Mẹ Măng Đen. Măng Ðen là tên bản thượng thuộc xã Ðắc Long, huyện Kon Plong, tỉnh Kontum, Giáo Phận Kontum. Năm 1971 Linh Mục Tôma Lê Thành Ánh trao tặng tiền đồn Măng Ðen một tượng nguyên mẫu Ðức Mẹ Fatima. Thời gian chiến tranh, tượng bị lãng quên… Năm 2004, khi thi công mở Quốc lộ 24, một công nhân Công Giáo đã mang tượng Ðức Mẹ về phục chế, vì tượng đã mất đầu và hai tay. Phần đầu phục chế được, nhưng hai tay sau nhiều lần cố ráp nối vẫn lại rời ra, nên để nguyên Tượng Ðức Mẹ cụt tay như ta thấy ngày nay. Ý nguyện của Ðức Cha giáo phận cùng con cái muốn nhận Ðức Mẹ là Quan Thầy Người khuyết tật.[3, đd]

Mẹ La Mã, Bến Tre. Nhà thờ La Mã ở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre, Giáo Phận Vĩnh Long. Năm 1930, khi thành lập họ đạo Sơn Ðốc, Lm Luca Sách, chánh xứ Cái Bông, đã tặng nhà thờ ảnh Ðức Mẹ Hằng Cứu Giúp. 1947 giáo dân phải tản cư vì chiến tranh. Ðầu năm 1950 ông trùm họ đạo mang ảnh Ðức Mẹ về giao cho con trai cất giữ. Ngày 2/2/1950 quân Pháp bố ráp vùng Bầu Dơi, có người chạy đem theo ảnh Ðức Mẹ nhưng dọc đường sợ hãi ném xuống sông. Ba tháng sau, ngày 5/5/1950, một phụ nữ đạo Cao Ðài đi mò cua bắt ốc, vô tình vớt được ảnh, nhưng ảnh đã bị lu mờ vì bùn bám đầy. Con trai ông trùm xin lại đem về lau chùi sạch sẽ, nhưng ảnh vẫn không lộ hình nên không thể thờ kính, bèn gác trên mái nhà. Khi ông trùm sang giúp con dọn dẹp nhà thấy tấm hình, ông la rày và đem ảnh về đặt trên bàn thờ. Tháng 10/1950 chiến tranh lại bùng nổ, dân làng Bầu Dơi chạy trốn chỉ còn hai cha con ông trùm núp sau bàn thờ luôn miệng cầu xin Ðức Mẹ phù hộ. Chiến cuộc chấm dứt, nhà cửa bị hư hại, nhưng tủ thờ còn nguyên vẹn. Ông ngước nhìn lên ảnh thì thấy hình Ðức Mẹ hiện rõ. Ngày 20/6/1951 họ đạo La Mã đã long trọng rước Ðức Mẹ về nhà thờ.

Đức Mẹ Bãi Dâu: Đài Đức Mẹ, nhà thờ, và tượng Chúa Giêsu Tao Phùng ở Vũng Tàu. Các công trình này được Giáo phận Xuân Lộc tái thiết dịp kỷ niệm 25 năm thành lập giáo phận. Lm Dom Nguyễn Chu Trinh chịu trách nhiệm điều hành công việc. Tượng Đức Mẹ Bãi Dâu là tượng Đức Mẹ Là Mẹ Thiên Chúa, cao 25m dựa vào vách núi cao gần 200 m. Mẫu tượng của nghệ nhân Xuân Thu. Để hoàn thành được tượng Đức Mẹ phải mất hai năm. Ngày 22/7/1997 lễ đại triều, giáo phận tổ chức lễ khánh thành trung tâm và kỷ niệm 22 năm Giám mục của Đức Cha Phaolô Maria Nguyễn Minh Nhật, Giám mục giáo phận [[7]].

***

NÚI CÚI – “MỘT LINH ĐỊA HIẾM CÓ”

Đức Tổng Giám mục Leopoldo Girelli, ngày 19.5.2015, với tư cách Đại diện Tòa Thánh đến thăm Núi Cúi, ngài nói: “Hồ Trị An rộng hơn biển hồ Galilê”. “Có núi Tabo, có hồ Galilê, Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi là linh địa hiếm có” (tr. 49)

Trước kia Núi Cúi là một vùng núi thấp hoang sơ, xung quanh là cây rừng, không thể đến gần để quan sát. Đây là phần sót lại của dãy Trường Sơn, như Núi Chứa Chan (Huyện Xuân Lộc), Núi Cúi (xã Gia Tân 1, Huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai). 

(Núi Cúi nhìn từ ngã ba Thánh Tâm)

Muốn nhìn thấy Núi Cúi, phải đi con đường Đức Huy (giáo xứ Đức Huy). Đường đi qua Núi Nứa, Suối Reo đến ngã ba Thánh Tâm sát bờ hồ Trị An, từ đây có thể quan sát Núi Cúi từ phía đông nam. Suối Reo nằm bên cạnh Hồ Trị An. Cả khu vực Thánh Tâm và Suối Reo trước kia là ruộng lúa. Khi Nhà nước đắp đập ngăn hồ, nước dâng lên, biến Suối Reo thành con sông nhỏ. Cảnh thiên nhiên rất đẹp.

Gọi là ngã ba Thánh Tâm vì trước đây, nơi này có giáo xứ Thánh Tâm của Việt Kiều Cambuchia. Theo lời ông chánh Tiến-giáo xứ Dốc Mơ kể, trong chiến tranh giáo xứ này bị trúng bom. Khi Hồ Trị An đắp đập ngăn nước, giáo xứ bị chìm dưới đáy hồ. Người dân phải tìm nơi khác sinh sống. Từ ngã ba Thánh Tâm nhìn sang, Núi Cúi sừng sững, mặt hồ lấp lánh. Dưới bến có những thuyền đánh cá của dân chài.

(Mỏm trên là Lưỡi Bò, mỏm dưới là Thánh Tâm. Núi Cúi ở giữa đường vòng cung hồ Trị An)

Để nhìn Núi Cúi rõ hơn, phải đến Lưỡi Bò (một mỏm đất nhô ra hồ Trị An). Từ ngã ba Thánh Tâm, qua bến đò Đức Huy đến họ Antôn, đường đi qua các giáo xứ: Đức Huy – Dốc Mơ – Đức Long – Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp tới giáo xứ Phú Dòng, vòng ra Giáo xứ Hiệp Nhất. Vùng này có khoảng ba chục ngàn giáo dân.

Từ khu vực Lưỡi Bò quan sát, Núi Cúi phủ đầy cây xanh, đa phần là cây rừng. Mặt núi dựng đứng quay ra hồ Trị An. Nơi đây có Hang Khỉ, bên trong còn vài chục con. Con khỉ đầu đàn thường ngồi ở mỏm đá canh có người thì hú báo cho bọn khỉ trong hang. Chúng ăn trái cây rừng

Hình tượng địa hình

          Đức cha Đa Minh cho biết:

Núi Cúi nhìn từ trên cao xuống có hình dáng nước Việt Nam.

Theo PGS-TS Huỳnh Văn Tới – chuyên ngành Lịch sử Văn hóa, Núi Cúi có hình dáng một bà mẹ đang còng lưng cõng đứa con, một trinh nữ đang nằm ngủ.

Cũng có người nhận định, Núi Cúi có hình dàng một con chiên nằm ngang.

(Đức Giám mục Phê rô Nguyễn Văn Khảm)

Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm trong Lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi (18/9/2015) nhận ra ý nghĩa Thần học của Núi Cúi. Ngài nói:

“Mà xem ra Đức Mẹ cũng khéo chọn, bởi vì kiếm được một cảnh quan như thế này quả thật là hiếm. Đồi cao, nối với hồ nước mênh mông, và bao quanh phủ kín là màu xanh của cây lá. Tất cả tạo nên một khung cảnh vừa mênh mông bát ngát, lại vừa thơ mộng hữu tình, có thể giúp cho người ta tạm thời tránh xa sự ồn ào tính toán của cuộc đời. Về đây, tìm lại chút tĩnh lặng của tâm hồn và mở lòng ra để đón nhận ân phúc của Thiên Chúa..

Đức Mẹ Núi Cúi là Đức Mẹ cúi mình trước tôn nhan, trước thánh ý của Thiên Chúa bằng một thái độ khiêm tốn thẳm sâu, và nhờ đó Đức Mẹ đón nhận chứa chan ân phúc của Thiên Chúa (17:05). Đức Mẹ Núi Cúi còn có nghĩa là Đức Mẹ cúi xuống với những nỗi đau của con cái mình, để lắng nghe, để chia sẻ, để đồng hành, để nâng đỡ, để chữa lành”

TỔNG QUAN VỀ TRUNG TÂM HÀNH HƯƠNG ĐỨC MẸ NÚI CÚI

(Nguồn: Song Nguyễn: Đường đến Núi Cúi-Hành trình của Đức tin. Nxb Đồng Nai 2021)

 

Ngày 31.3.2014, UBND Tỉnh Đồng Nai chấp thuận cho giáo phận Xuân Lộc xây dựng Núi Cúi làm Trung tâm hành hương kính Đức Mẹ Vô Nhiễm. Diện tích được phép xây dựng là 13.627m2, bao gồm đất đồi, thung lũng. Nhìn từ trên cao, Núi Cúi giống hình “con chiên nằm ngang”.

Trung tâm Hành hương Đức Mẹ Núi Cúi chọn tước hiệu Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội là danh xưng.

Giáo phận thành lập Trung tâm hành hương với mục đích: để tôn vinh Chúa, kính Đức Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, kính các thánh Tử đạo Việt Nam – nhân chứng việc xúc phạm sự sống.

Từ cổng đi vào, Trung tâm gồm các công trình:

Tại cổng là Nhà đón tiếp và hướng dẫn khách hành hương

Quảng trường, nơi có thể hội tụ hàng trăm ngàn người.

Từ Quảng trường, đi vào Trung tâm, tòa nhà bên tay trái là Nhà điều hành.

Bên tay phải là khu Đền thánh, Nhà đa năng, Đền các thánh tử đạo.

Trên đỉnh Núi Cúi là Tượng đài Đức Mẹ Vô Nhiễm nguyên tội Núi Cúi.

Dưới chân Tượng Đài Đức Mẹ là Tượng Đức Mẹ Bảy Sự (Đức Mẹ Sầu bi) và Đường Mân Côi.

Đối diện Tượng Đài Đức Mẹ là Đền Thánh Giuse, nằm sát bờ hồ Trị An.

Trên ngọn núi thứ hai, bên phải Tượng đài Đức Mẹ là Nhà nguyện Thánh Thể.

Bên cạnh Nhà Nguyện Thánh Thể, hướng đi xuống, là Đường Thánh giá…

Nếu nhìn tổng thể các công trình xây dựng của Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi, mọi người sẽ nhận ra đây là một quần thể của các cấu trúc mang đậm nét Công giáo, mang nhiều ý nghĩa thần học cũng như ý nghĩa về mặt lịch sử của Giáo phận Xuân Lộc.

Các cấu trúc này diễn tả nhiều nét văn hóa thuần Việt, rất gần gũi với con người Việt Nam. Nhờ các cấu trúc hài hòa và gần gũi này, hy vọng khách hành hương khi đến đây, sẽ cảm thấy gần gũi, ấm áp, linh thiêng, dễ dàng lắng đọng tâm hồn để suy ngắm và
cầu nguyện (tr.86).

NHÀ NGUYỆN THÁNH THỂ

 Nhà Nguyện Thánh Thể là nơi tôn vinh quyền năng của Thiên Chúa..

(Nhà Nguyện Thánh Thể)

Thánh Thể là nơi tuôn đổ muôn ơn lành từ Lòng Chúa Thương Xót. Vì thế, ngay từ những giây phút đầu tiên xây dựng Trung tâm, Giáo phận đã làm Nhà Nguyện Thánh Thể (tạm) để toàn giáo phận đến cầu nguyện, kín múc ơn Chúa cho việc xây dựng Trung tâm. Và suốt từ ngày đầu đến nay, Nhà Nguyện Thánh Thể luôn là nơi mọi con dân giáo phận, từ các giáo Hạt, các đoàn thể đến cầu nguyện.

Nhà nguyện Thánh Thể được xây dựng trên mặt bằng ngọn núi thứ nhất, diện tích xây dựng là 1.145m2. Sân cuối nhà nguyện rất rộng có thể làm lễ đài dâng hoa kính Đức Mẹ hoặc có thể đặt Mình Thánh Chúa ở bàn thờ cuối nhà nguyện để Chầu Thánh Thể.

Dưới sân là giếng nước gần 500m khối để chuyển nước sạch đến Đài Đức Mẹ và Đền Thánh.

Nhà Nguyện Thánh Thể có dạng nhà rông của người Thượng. Hai mái cong vút như hai cánh thiên thần dang rộng, cung kính nâng Thánh Giá Chúa lên cao để nói với mọi người: Đây là Thánh Giá Chúa Kitô – Ơn Cứu Độ của mọi người.

Trang trí bên trong nhà nguyện làm nổi bật sự hiện diện của Chúa Giêsu Thánh Thể đang hiện diện giữa mọi người. Chung quanh Nhà Nguyện có chặng đàng Thánh giá. Nhà nguyện có ghế ngồi cho khoảng 400 người hành hương.

(Gian Cung Thánh-Nhà Nguyện Thánh Thề)

Gian Cung Thánh, có bàn thánh. Phông nền là bức tranh Thánh Thể: Trên cao là tượng Chịu Nạn trên nền Bánh Thánh tròn. Dưới chân tượng chịu nạn là bức tranh lớn bằng bề ngang Cung Thánh. Tranh cẩn bằng gốm màu. Trung tâm của tranh là chữ JHS trên nền tròn, viết tắt của cụm từ Latinh “Jesus Hominum Salvator“, nghĩa là “Giêsu, Đấng Cứu Độ Nhân Loại“, có đèn chầu nhỏ. Bên trái là bức tranh Đức Mẹ và các Tông đồ đang kính thờ Thánh Thể. Phía tay phải là bức tranh 2 nữ, 1 nam giáo dân kính thờ Thánh Thể. Màu sắc bức tranh thanh nhã, làm nổi bật Thánh Thể, vừa trang nghiêm, vừa gần gũi.

Cuối nhà nguyện, trên khung kính của cửa chính là hình ảnh Đức Mẹ Nữ Tỳ Thánh Thể đang mời gọi mọi người đến với Chúa Giêsu Thánh Thể, tôn vinh tình yêu của Thiên Chúa đối với nhân loại.

Bên phải Nhà Nguyện là triền núi dốc hướng về Dốc Mơ, bên trái Nhà Nguyện hướng về Đài Đức Mẹ.

Đường đi từ Nhà Điều hành lên Nhà nguyện Thánh Thể là Đường Thánh giá,.

Đường Thánh giá rộng 4m, gồm 365 bậc, có tay vịn, tượng trưng cho 365 ngày trong năm, ngày nào cũng là ngày vác Thánh giá theo chân Chúa. Có trạm dừng chân ở 14 chặng đàng, mỗi điểm dừng đều có một pho tượng điêu khắc hình ảnh Chúa vác Thánh giá. Tượng làm bằng đá nguyên khối. Hai bên Đường Thánh giá trồng phượng tím, có một ít cây phượng đỏ. Cuối Đường Thánh giá (chặng thứ 14) là tượng Lòng Chúa Thương xót bằng đá cẩm thạch cao 6,2m. Dưới chân tượng Chúa Giêsu Lòng Thương xót có 2 tượng nhỏ, kiểu tượng bán thân, là tượng Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolo II và tượng chị Faustina. 500 Chủng sinh Đại Chủng viện thánh Giuse Xuân Lộc đã đi Đường Thánh giá lần đầu tiên tại đây.

(Tượng Lòng Chúa Thương Xót– cuối Đường Thánh Giá)

Tại Nhà chầu Thánh Thể, các nữ tu dòng Nữ Tỳ Thánh Thể luôn chầu Chúa từ 6g00 – 18g00 mỗi ngày.

Nhà Nguyện Thánh Thể là “viên ngọc quý” do các Giám mục, các Linh mục Giáo phận đầu tư kinh phí, là điểm son tình hiệp nhất của các Linh mục (tr.150, đd)

TƯỢNG ĐÀI ĐỨC MẸ

Tượng đài tôn vinh Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội 

Tượng Đức Mẹ nổi bật trên bầu trời xanh cao rộng. Đằng sau Mẹ là biển hồ Trị An mênh mông. Chung quanh đền thánh Mẹ là rừng cây xanh bạt ngàn. Trước quang cảnh này, người hành hương mang tâm tình của Đức Mẹ và ca lên: “Linh hồn tôi ngợi khen Đức Chúa, vì Chúa đã làm cho tôi những việc trọng đại” (Lc 1,46-48).

Công trình được thiết kế trên núi cao 90m, nằm trên ngọn núi thứ hai của Núi

Cúi, rộng hơn 2 mẫu, có dạng như một lâu đài (lâu đài vua Đavít), diện tích xây dựng là 2.926m2.

Phần đế tượng cao 17m bao gồm 3 tầng:

Tầng 1 là phòng đa năng, vừa làm hội trường khoáng đại, hoặc ngăn ra để làm phòng hội họp nhóm.

Tầng 2 là phòng truyền thống.

Tầng 3 là phòng thánh và phòng kỹ thuật.

Đế tượng cao 17m tượng trưng việc Đức Mẹ đã nhận sứ mạng sinh hạ Chúa Cứu Thế lúc Mẹ 17 tuổi.

Trên đế tượng là tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội cao 33m, tượng trưng cho 33 năm Chúa Cứu Thế đã sống ở thế gian.

Cả tượng Đức Mẹ 33m và đế cao 17m tổng là 50m: kỷ niệm 50 năm thành lập Giáo phận (14.10.1966 – 2016).

Phần tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyện Tội có gốc là tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm ở Lộ Đức, được tạc cách điệu, diễn tả tâm tình: Xin Chúa và Mẹ cúi xuống cứu chữa nhân loại; đặc biệt xin Mẹ nhìn đến và chuyển cầu ơn bình an cho Giáo phận Xuân Lộc; đồng thời khẩn cầu muôn phúc lành cho toàn thế giới, nhất là cho những ai tin tưởng chạy đến kêu cầu Mẹ tại Trung tâm Núi Cúi này. Tượng do nhà điêu khắc Xuân Thu thực hiện. Công ty Vĩnh Cửu đảm trách dựng tượng.

Việc chọn mẫu tượng.

Trung tâm Hành hương Đức Mẹ Núi Cúi chọn tước hiệu Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội là danh xưng. Giáo phận cách điệu chân dung Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội Lộ Đức để tạo dáng đặc trưng Đức Mẹ Núi Cúi, bởi ở mỗi linh địa, Đức Mẹ hiện ra với hình dáng đặc trưng (như Đức Mẹ Fatima, Đức Mẹ Lộ Đức, Đức Mẹ La Vang, Đức Mẹ Trà Kiệu…)

Giáo phận đã tổ chức một cuộc chọn mẫu tượng. Có 4 nghệ nhân tham gia:

Ông Giuse Lê Thế Phát-Lê Phát, ở Hố Nai, tham dự bằng một tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội có dáng cung đình.

Ông Phêrô Nguyễn Chí Từ Uyên, người đã nghiên cứu nhiều tượng Đức Mẹ trên thế giới, tham gia với mẫu tượng Đức Mẹ ” ban ơn lòng thương xót”.

Ông Gioan Kim Nguyễn Văn Trinh là một nghệ nhân Công giáo có tâm huyết. Ông đã làm một tượng mẫu Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội bằng gỗ.

Ông Giuse Phạm Ngọc Lễ – Xuân Thu, người đã thực hiện tượng đài Đức Mẹ Bãi Dâu, tham gia mẫu tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội cách điệu theo đề xuất của Ban tổ chức.

Cuộc bầu chọn mẫu Tượng diễn ra dưới sự chủ tọa của Đức Giám mục Giáo phận, quý Đức cha, Đức Ông, quý cha quản Hạt, quý cha Trưởng Ban – phụng vụ – nghệ thuật – văn phòng và đặc biệt cha tổng thư ký Hội đồng Giám mục Việt Nam Vinhsơn Phạm Trung Thành. Hội nghị đã lấy ý kiến chung.

Tượng của nghệ nhân Xuân Thu được chọn với số phiếu thuận là 17/19. Sau đó, tượng được sửa chữa nhiều chi tiết để hoàn thiện.

(Nhà điêu khắc Xuân Thu)

Đường Mân Côi

Xung quanh chân Tượng đài Đức Mẹ, từ dưới đi lên vòng phía tay phải, có tượng Đức Mẹ Bảy sự. Đức Mẹ nhắc nhở cho nhân loại lời mời gọi: Cải thiện đời sống, Tôn sùng trái tim Mẹ và lần hạt Mân Côi. Tiếp theo là Đường Mân Côi.. Hai mươi mầu nhiệm Mân Côi được hình tượng hóa bằng 20 pho tượng tạc bằng đá khối, do ông Lê Phát thực hiện. Mỗi tượng có phông nền miêu tả không gian Kinh thánh. Các nhân vật được tạc sắc nét, tinh tế, sống động. Nghệ thuật tranh tượng là mỹ thuật hiện thực, giống như người thật. Tượng được đặt trên đường đi, kết thành bốn mùa Mân Côi: Mùa Vui, Mùa Thương, Mùa Mừng, Mùa Sáng. Hình ảnh tạc trên các bức tượng minh họa nội dung Kinh Mân Côi

(Đường Mân Côi-nhìn từ Đài Thánh Giuse)

Thí dụ.

Tượng Mùa Vui I tạc hình ảnh Thiên thần truyền tin cho Đức Maria. Có các thiên thần nhỏ hân hoan dưới chân Đức Mẹ.

Mùa Thương I tạc tượng Đức Giêsu quỳ trong vườn Cây Dầu, tay tỳ trên tảng đá to, dáng vẻ đau buồn.

Mùa Mừng I tạc tượng Chúa sống lại, vừa ra khòi mồ, có hai thiên thần quỳ chầu hai bên.

Mùa Sáng I là tượng ông Gioan làm phép rửa cho Chúa trên sông Jordan, có chim bồ câu trên cao (Chúa Thánh Thần) chiếu tỏa.

ĐỀN THÁNH GIUSE

Trước đây là “Nhà vọng cảnh”,  mỏm đá đối diện Tượng Đài Đức Mẹ nhô ra hồ Trị An. Đức cha Đaminh, có sự hỗ trợ của cha Quách Duy Hợp xây dựng thành Đền Thánh Giuse.

Đền thánh Giuse: tầng I có Tượng đài Thánh Giuse. Hai thiên thần dẫn lối. Cha Hợp nói, Kinh Thánh không có chi tiết này, nhưng thánh Giuse là Cha nuôi Đức Giêsu, một đại thánh của Giáo hội, cũng là thánh Bổn mạng của Giáo phận, Ngài đáng được tôn kính nơi một đài riêng. Tầng dưới là Nhà nguyện, nơi có tượng “Thánh Giuse chiêm bao”. Tượng bằng đá khối nặng 3 tấn.

(Đền Thánh Giuse)

Cha Hợp cho biết, tìm khắp, không đâu có hình ảnh Thánh Giuse chiêm bao, và không thể tạc tượng thánh Giuse nằm ngủ. Kinh thánh thuật lại 3 lần thánh Giuse chiêm bao (giấc mơ), đều liên quan đến việc bảo vệ Đức Giêsu và Đức Mẹ. Lần thứ I, Ngài được Sứ thần Chúa báo mộng hãy chấp nhận Maria là vợ dù bà mang thai bởi phép lạ (Mt 1:18-21). Lần thứ II, Sứ thần Chúa báo đưa Hài Nhi Giêsu và Mẹ Maria trốn sang Ai Cập (Mt 2:13), và lần thứ III, Sứ thần Chúa báo đưa Đức Mẹ và Chúa Giêsu trở về Israel (Mt 2:19-20). Từ ý tưởng Kinh thánh, tượng thánh Giuse chiêm bao được tạc ở tư thế ngồi suy tư, như đang ngủ (có dáng vẻ suy tư triết học). Đó là một sáng tạo nghệ thuật.

(Tượng Thánh Giuse chiêm bao)

Từ Đền thánh Giuse đi xuống là “nhà xứ” nhỏ (tron bản vẽ là “Nhà khách”), có các sơ ở đó để phục vụ cho Nhà Nguyện Thánh Thể và Đài Đức Mẹ.

          Tổng lãnh Thiên Thần Micae

Ở đầu đường, gần “Nhà xứ” (nơi vòng cung đường từ dưới đi lên Đài Đức Mẹ) là tượng Tổng Lãnh Thiên Thần Micae. Ngài đứng ở đó bảo vệ cho khách hành hương và bao quát cả Trung tâm.

Từ đây đi xuống, phía bên trái là khu Đền Thánh. Gọi là “khu”, tức khu vực, vì ngoài Đền thánh còn có Nhà đa năng, tháp chuông, với những công năng và ý nghĩa tâm linh khác nhau…

KHU ĐỀN THÁNH

(Khu đền Thánh, Nhà đa năng và tháp chuông)

Đền thánh và Nhà đa năng (tr. 83) là công trình tôn vinh quyền năng Chúa, kính Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, kính các thánh tử đạo nhân chứng đức tin.

Khu Đền thánh được Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn thiết kế ở ngọn đồi thấp gần quảng trường.

Đền thánh Đức Mẹ Vô Nhiễm xây dựng trên diện tích 5.568m2, có dạng Triều Thiên. Đây là Triều Thiên Chúa ban cho Đức Mẹ ơn Vô Nhiễm Nguyên Tội. Đặc biệt, trên nóc Đền thánh có vòng nguyệt quế. Triều Thiên Thánh giá mạ vàng và bạc, có gắn đá quý lung linh giữa các thánh, để con cái đến với Mẹ nhìn thấy sẽ chúc tụng quyền năng Chúa và ơn Chúa đã ban cho Mẹ và cho cả nhân loại; để nhờ Mẹ, con người được nâng cao phẩm giá.

Đền thánh có sức chứa 5.000 người. Nếu mở các cửa chung quanh, người dự lễ có thể vượt hơn 20 chục ngàn. Nếu đặt một lễ đài ở cuối nhà thờ, số người dự lễ có thể lên tới 200 ngàn người.

Nhà Đa Năng là một tòa nhà 3 tầng lầu, rộng 18m, dài 291m. Nhà Đa năng ôm quá nửa vòng tròn Đền thánh. Diện tích xây dựng là 19.034m2, một đầu là tháp chuông cao 50m, đầu kia là Đền các thánh Tử đạo.

Trên nóc toà nhà này đặt tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, cao 6m20. Tượng  được đặt trên một con thuyền, có khắc hình con rồng, để nhớ đến tượng Mẹ vớt được ở sông Mêkông (Cambuchia) năm 2008, và tượng Đức Mẹ Mân Côi vớt được ở sông Mêkông năm 2012.

Tòa nhà đa năng, tầng trệt có hành lang rộng 6m, mỗi bên phải, trái có 7 phòng: 5 phòng nhỏ và 2 phòng lớn. Một phòng lớn dùng làm nhà nguyện dành cho các đoàn thể, hiệp hội. Các phòng còn lại dùng làm văn phòng, phòng quản lý, nhà ăn, phòng họp. Các phòng ở lầu 1, lầu 2 và lầu 3 đều được dùng làm phòng ngủ.

(Nhà đa năng- có 12 Nhà nguyện Đức Mẹ ở tầng trệt. Tầng trên cùng là Đền Các Thánh tử đạo VBN, có tượng 118 thánh tử đạo)

Nhà nguyện Đức Mẹ

Tầng trệt Nhà Đa năng có 12 phòng nhỏ dùng làm nhà nguyện. Mỗi phòng rộng chừng 100m2, kê hai dãy ghế, có thể tiếp nhận những nhóm cầu nguyện vài chục người. Trên cửa mỗi phòng nhà nguyên, đều có bảng tên Nhà nguyện Đức Mẹ. Mỗi nhà nguyện kính nhớ một nơi Đức Mẹ đã hiện ra trên thế giới và Việt Nam. Khách hành hương có thể có những trải nghiệm tâm linh khác nhau ở mỗi nhà nguyện.

Vào Nhà nguyện Đức Mẹ, khách hành hương sẽ hòa mình vào không gian thánh thiêng của nơi Đức Mẹ đã hiện ra, để sống với tâm tình con thảo như khi Mẹ hiện ra và cầu nguyện với Mẹ bằng những lời Mẹ dạy.

Thí dụ, nhà nguyện Đức Mẹ Fatima. Từ cửa vào, bức tường bên trái là ảnh lớn Đức Mẹ hiện ra với ba trẻ Lucia, Jacinta và Francisco năm 1917. Bức tường bên phải là ảnh Vương cung thánh đường Đức Mẹ Fatima (Được khởi công xây dựng năm 1928 và hoàn thành năm 1931. Bên trong có mộ của Jacinta Marto, Lucia và mộ Francisco Marto. Ngọn tháp trung tâm của nhà thờ cao 65 mét.) Cung thánh nhà nguyện là mô hình nhà thờ nhỏ. Bên trái bàn thờ là tượng Đức Mẹ Fatima trong hộp kính. Trần nhà nguyện (nơi bàn thánh) là bầu trời xanh rất đẹp. Nhà nguyện đưa người hành hương đến không gian thực tại Fatima, Bồ Đào Nha.

Thí dụ: nhà nguyện Đức Mẹ Phú Nhai

(Chính diện nhà nguyện Đức Mẹ Phú Nhai)

Chính diện Cung Thánh là mô hình bàn thờ Vương cung thánh Đường Phú Nhai (Nam Định). Bàn thờ được thiết kế theo kiến trúc cổ, nhiều tầng, rực rỡ vàng son. Trên bàn thờ, chính giữa là tượng Đức Mẹ lên trời. Hai bên là hai tượng thánh (nhỏ hơn tượng Đức Mẹ). Hai bên gần bàn thờ chính là 2 tòa Đức Mẹ trong hộp kính, có ngọn tháp, sơn son thếp vàng. Tất cả trông rất sang trọng cổ kính, và đậm nghệ thuật phương tây.

Tường bên phải là hình Vương cung Thánh đường Phú Nhai được đắp nổi (phù điêu), có tháp đài các thánh tử đạo, có phù điêu chân dung các thánh tử đạo. Tường bên trái là phù điêu một gia đình Việt Nam dưới mái tranh và phù điêu tập thể các thánh tử đạo. Cả Nhà nguyện Phú Nhai đậm màu sắc dân tộc, cổ kính, sang trọng, phong phú đời sống tâm linh, rất khác với không gian, bàn thờ ở các đền chùa dân gian.

Mỗi nhà nguyện là một không gian tâm linh, không gian nghệ thuật riêng. Có nhà nguyện tranh tượng là tranh phù điêu, hặc là tranh gốm, tranh sơn mài, tranh nghệ thuật hiện đại, tranh dân gian. Cho nên, khách hành hương như được tham dự một cuộc hành hương lớn đến các thánh địa trong nước và trên thế giới.

Các nhà nguyện nhỏ này cũng là những công trình văn hóa độc đáo, thiết kế công phu về kiến trúc, phong phú màu sắc mỹ thuật; và rất giàu có ý nghĩa tâm linh. Đức tin được thể hiện tuyệt vời nơi Đức Mẹ và các con Mẹ.

Xin mời bạn đến các nhà nguyện khác để sống tâm tình hành hương đất Thánh: Nhà nguyện Các Thánh Tử đạo Việt Nam, Nhà nguyện Đức Mẹ La Vang, Đức Mẹ Trà Kiệu, Đức Mẹ Trà Lũ, Đức Mẹ Fatima, Đức Mẹ Lộ Đức, Đức Mẹ Camelô, Đức Mẹ Mễ Du, Đức Mẹ Gaudalup…

(Chính diện Nhà nguyện Đức Mẹ La Vang)

***

Đền các thánh tử đạo Việt Nam.

Trên sân thượng Đền Thánh, chung quanh là đài đặt các tượng của 117 thánh Tử đạo Việt Nam (và Chân phước Anrê Phú Yên) hướng mặt về Đền thánh, để ca ngợi Mẹ và cùng Mẹ tôn vinh quyền năng Chúa; đồng thời tạ ơn Chúa đã ban thưởng vinh quang cho Mẹ và các thánh, những vị đã can đảm hiến mạng sống làm chứng cho đức tin.

Hơn nữa, tượng 118 vị thánh Tử đạo cũng là lời mời gọi và thúc đẩy mọi con cái Chúa nhiệt thành sống đức tin, theo gương Mẹ Maria và các thánh Tử đạo, nhất là trong thời đại tục hóa và nhân phẩm con người đang bị xúc phạm nặng nề.

NHÀ ĐIỀU HÀNH

(Nhà điều hành)

Nhà Điều hành Trung tâm có hình Thánh giá. Tòa nhà 1 trệt 3 lầu, được xây dựng trên diện tích 1.656m2. (tr. 84)

Trước sân Nhà Điều hành là Tượng Đức Mẹ Núi Cúi tạo cho Nhà Điều hành phẩm chất tâm linh. Đây là nơi điều hành mọi sinh hoạt của Trung Tâm, có Chúa Thánh Thần soi dẫn và Mẹ hiện diện ban ơn.

Mặt tiền tầng trệt và lầu một là phòng khách lớn, có thể làm lễ đài trong những dịp lễ nhỏ.

Giữa tòa nhà là một mái vòm tròn cao (Rotunda-như mái vòm Đền thánh Phê rô). Trên đỉnh chóp mái vòm là hình chim bồ câu, biểu tượng Chúa Thánh Thần. Trang trí xung quanh bên trong mái vòm là Mười Điều Răn Chúa lồng trong 10 ô kính.

Tổng thể này diễn tả các Đấng làm việc ở Nhà Điều hành này luôn được Chúa Thánh Thần ngự trị, để khôn ngoan hướng dẫn mọi người sống đức tin, giữ trọn Mười điều răn Chúa, nhất là luật mến Chúa – yêu người.

BỆNH XÁ

Bệnh xá được xây dựng cạnh bên Nhà Điều hành, do các nữ tu Dòng thánh Phaolô Sài Gòn đảm trách và có các y-bác sĩ đã từng nhiều năm phục vụ tại các bệnh viện lớn ở thành phố đến phục vụ (tr. 85).

Bệnh xá có diện tích 1.188m2, gồm 4 lầu: Tầng trệt là khu vệ sinh công cộng; lầu 1 và 2 là các phòng khám và chữa bệnh; lầu 3 là phòng riêng để cầu nguyện và nghỉ ngơi.

Khu Bệnh xá có hình dạng một con tàu như muốn diễn tả việc cứu chữa bệnh nhân cả thể xác lẫn tinh thần. Trung Tâm luôn có các mục tử chăm sóc phần hồn, và có các nữ tu, y-bác sĩ tận tâm chữa bệnh thể xác. Đặc biệt khu bệnh xá này nằm rất gần tượng Đức Mẹ Núi Cúi, nên thuận lợi để các bệnh nhân chiêm ngắm, phó dâng và cầu nguyện với Đức Mẹ.

NHÀ MỤC VỤ

Nhà Mục vụ hình chữ V, diện tích xây dựng là 3.039m2, tọa lạc ở triền đồi sau Đền thánh. Khu Nhà Mục vụ là một quần thể gồm hai dãy nhà 3 tầng nối kết với nhau và một nhà nguyện riêng biệt.

Khu Nhà mục vụ dùng để phục vụ cho các cuộc hội họp học hỏi, các khóa đào tạo tông đồ giáo dân… nhằm nâng cao kiến thức tôn giáo, lòng đạo đức và phẩm giá con người.

(Hiện nay, Nhà mục vụ chưa được xây dựng)

NHÀ ĐÓN TIẾP

Nhà Đón tiếp tọa lạc ngay lối vào trung tâm để đón tiếp và hướng dẫn khách hành hương.

Tòa nhà được xây dựng với diện tích 1.000m2, gồm 3 tầng. Tầng trệt là khu vệ sinh chung. Tầng 1 là phòng đón tiếp và phòng phục vụ. Tầng 2 là phòng hướng dẫn và phòng tượng ảnh lưu niệm (tr. 86).

***

 LINH ĐỊA CỦA ĐỨC TIN

 “Trung tâm hành hương Đức Mẹ Núi Cúi được thành hình trong hoàn cảnh xã hội đặc biệt: nơi kết tinh lời cầu nguyện, hy sinh và khát vọng nồng cháy đền tạ Lòng Thương Xót Chúa và tôn vinh Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, kính các thánh Tử đạo Việt Nam; nơi thể hiện lòng tín thác của Giáo phận với Chúa và Mẹ trong thời đại sự sống của con người bị chà đạp, phẩm giá con người bị xem thường; tình yêu thương, lòng trắc ẩn bị xói mòn, tiền bạc và bạo lực như thắng thế, hận thù, ganh ghét lại gia tăng. Và thật diệu kỳ, Chúa đã nhận lời kêu cầu của Giáo phận, ban cho Giáo phận Núi Cúi. Chúa đã dủ lòng thương xót nhân loại. Mẹ đã cúi xuống cứu giúp con người” (Song Nguyễn-Đường đền Núi Cúi. Tr. 26)

***

Nếu bạn muốn thấy phép lạ lớn lao Chúa đã làm giữa thời đại toàn cầu hóa thì xin hãy đến và chiêm ngắm Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi.

Phép lạ cả thể ấy thể hiện ở việc Chúa dẫn dắt Giáo phận đi tìm đất làm Trung tâm, xin giấy phép xây dựng, tìm được người có tài có tâm huyết thiết kế, lên bản vẽ; tìm được công ty có tiềm lực để thi công một công trình thế kỷ 11 hạng mục? Và Chúa cho Giáo phận nguồn vốn để biến những bản vẽ thành những cơ ngơi đồ sộ giữa những cơn bão thị trường. Chúa còn cử ra người nhiệt thành điều hành công việc trong một thời gian dài, và phép lạ đặc biệt trong ngày Lễ đặt viên đá đâu tiên xây dựng Trung tâm.

Mẹ Núi Cúi còn ban riêng muôn ơn lành cho con cái Mẹ…

1.Đi tìm đất xây dựng Trung tâm

Khi giáo phận Bà Rịa được thành lập (Tự sắc Ad Aptius Consulendum của Giáo hoàng Biển Đức XVI ngày 22 /11 / 2005), giáo phận Xuân Lộc đã trao Trung tâm Đức Mẹ Bãi Dâu và Tượng đài Chúa Kitô Tao phùng cho giáo phận Bà Rịa. Từ đó, giáo phận Xuân Lộc không có Trung tâm hành hương kính Đức Mẹ. Trung tâm hành hương là một nhu cầu không thể thiếu của đoàn con rất yêu mến Đức Mẹ đã có truyền thống lâu đời.

(Cha Phê rô Nguyễn Duy Liễm hướng dẫn Đc Đaminh xem bản đồ địa hình Núi Cúi)

Giáo phận đã chuẩn bị 20 mẫu đất dưới chân Núi Chứa Chan và xin phép Nhà nước cho xây dựng Trung tâm Đức Mẹ. Nhà nước biết rõ Giáo phận đã nhường Trung tâm Đức Mẹ Bãi Dâu cho giáo phận mới Bà Rịa, và đang cần một nơi để làm Trung tâm cho giáo dân cầu nguyện, vì đây là một nhu cầu cần thiết. Nhà nước đã cử nhiều đoàn, từ tỉnh, thành, đến Trung ương về xem xét nghiên cứu. Nhưng khi nghe Giáo phận trình bày việc làm “Trung tâm”, ai cũng e dè. Sau năm sáu năm Giáo phận làm đơn xin đặt Trung tâm Đức Mẹ ở Russeykeo, chân núi Chứa Chan – Nhà nước đã trả lời: Giáo phận đi tìm đất khác. Lý do là: đất Giáo phận xin xây Trung tâm Đức Mẹ ở Russeykeo, chân núi Chứa Chan, nằm trong vành đai quân sự.

Nhưng Giáo phận tìm đất ở đâu? Bởi đất đai do Nhà nước quản lý và Nhà nước cũng có đường lối, chính sách riêng với tôn giáo. Lúc ấy, cứ 5 năm một lần, Nhà nước mới duyệt quỹ đất dành cho địa phương, rồi địa phương mới chia cho từng nơi có nhu cầu.  Và Giáo phận phải chờ, chờ không biết đến khi nào…

Trong tình hình ngặt nghèo ấy, cả Giáo phận tập trung cầu nguyện, vững tin vào Chúa và thực hiện mệnh lệnh của Đức Mẹ ở Fatima – siêng năng lần hạt Kinh Mân côi – tôn sùng trái tim Đức Mẹ – cải thiện đời sống. Phong trào cung nghinh Đức Mẹ Fatima lan tỏa trong cả Giáo phận, tiếp đến Giáo phận cung nghinh linh ảnh Lòng Chúa Thương Xót.

Và thật diệu kỳ, Chúa đã nhận lời kêu cầu của Giáo phận, ban cho Giáo phận Núi Cúi để xây dựng Trung tâm hành hương Đức Mẹ.

(Ông Phêrô Nguyễn Văn Chiến, Trưởng Ban Hành giáo Giáo phận Xuân Lộc-áo xanh, bìa phải)

Đức cha Đaminh kể: vào ngày mùng bốn Tết, Đức cha đi chào thăm các Cha cố và có ý thăm dò, tìm đất để làm Trung tâm Đức Mẹ. Đến giáo xứ Dốc Mơ, Đức cha may mắn gặp được cha Cha Phêrô Nguyễn Duy Liễm – Quản hạt đương nhiệm ở giáo xứ Ninh Phát và Ban Hành giáo. Sau những trao đổi về việc tìm đất làm Trung tâm Đức Mẹ, Cha Liễm và các vị trong Ban Hành giáo dẫn Đức cha đi thăm vùng đất Núi Cúi, lúc ấy là một vùng hoang sơ. Từ giáo xứ thánh Antôn sát bờ hồ, và từ mỏm Lưỡi Bò quan sát khu đất, Đức cha kể: “Một ngọn núi tuyệt đẹp màu xanh tràn đầy sức sống nằm nhô ra hồ Trị An mênh mông. Bước đầu núi đã gây ấn tượng cho tôi, nhưng không thể nào đến gần được vì không có đường đến”(tr.30).

Sau nhiều ngày khám phá, tìm hiểu về nguồn gốc Núi Cúi và xin ý kiến Ban Tư vấn giáo dân, Giáo phận nhất trí chọn Núi Cúi để xây dựng Trung tâm Đức Mẹ. Việc sang lại đất được tiến hành, đồng thời Giáo phận làm ngay việc xin giấy phép xây dựng. Đến ngày 31.3.2014, UBND Tỉnh Đồng Nai đã chấp thuận cho Giáo phận xây dựng Trung tâm Đức Mẹ. Lúc đầu Giáo phận chỉ được phép xây dựng trên diện tích gần 5 mẫu. Nhưng sau nhiều cuộc vận động, Giáo phận xin được diện tích xây dựng là 13.627m2. Lúc ấy Giáo phận đã sang lại được gần 100 mẫu (tr.35)

Khi Nhà nước có chủ trương cho Giáo phận xây dựng Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi, cha quản hạt Phêrô Nguyễn Duy Liễm, cha cố Giuse Hoàng Minh Đường- chánh xứ Dốc Mơ, Ban Hành giáo những giáo xứ Ninh Phát, Đức Long, Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp và đặc biệt là Dốc Mơ, đứng đầu là ông Chánh JB. Tiến và ông chánh Phêrô Cầu, trưởng khu Mân Côi rầm rộ mở nhiều con đường vào Núi Cúi: đường Dốc Mơ-Núi Cúi, đường từ Quốc lộ 20 vào Trung tâm, đường vòng chung quanh Núi Cúi, đặc biệt là đường bờ hồ Trị An và đường lên đỉnh Núi Cúi.

Việc tìm được đất và xin được giấy phép xây dựng Trung tâm Đức Mẹ là một ơn đặc biệt Chúa đã ban cho Giáo phận trong tình hình hết sức khó khăn. Vùng đất Núi Cúi là một vùng sơn thủy hữu tình. Núi Cúi vượt lên cao, dưới kia là một vùng cây trái xanh tươi bạt ngàn, nơi có đông đảo dân cư là con Chúa (từ giáo xứ Ninh Phát đến giáo xứ Dốc Mơ). Núi Cúi nằm sát bờ hồ Trị An mênh sóng nước, gần Quốc lộ 20 thuận tiện cho việc đi lại. Quả thực “Việc Chúa, Chúa làm”. Vùng đất Núi Cúi đẹp và hợp ý Chúa hơn hẳn vùng đất ở chân núi Chứa Chan trước đây.

2. Thiết kế, thi công xây dựng

        Từ ý tưởng xây dựng Trung tâm Đức Mẹ, Giáo phận phải hình dung ra các công trình kiến trúc sẽ xây dựng.

Các công trình ấy đặt ở đâu trên thực địa, quy mô ra sao, hình dáng ra sao, có ý nghĩa Thần học gì, dùng làm gì? Tất cả những nội dung ấy cần được thể hiện trong bản vẽ xây dựng.

Để có được các công trình của Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi hôm nay, trước hết, Giáo phận đã tham khảo mô hình các Trung tâm Đức Mẹ trên thế giới, kiến trúc linh địa Đức Mẹ trong nước; tìm kiếm các kiểu mẫu kiến trúc Công giáo và định ra những chuẩn mực riêng cho Núi Cúi. Và sau cùng, những nội dung ấy phải được vẽ ra thành bản vẽ kiến trúc. Nhà nước duyệt bản vẽ xây dựng, các kỹ sư, các công ty xây dựng thực hiện. Giáo phận đã tốn rất nhiều công sức cho công đọạn này. Bởi thực hiện 11 hạng mục công trình trên, yêu cầu về chuyên môn kiến trúc, xây dựng rất cao; chưa nói đến phần phê duyệt của Nhà nước về cảnh quan, môi trường, an ninh chính trị, quân sự và ảnh hưởng văn hóa với toàn vùng miền.

Nhờ ơn Chúa, Giáo phận đã tìm được người tài năng và tâm huyết thực hiện bản vẽ và thi công xây dựng Trung tâm.

Đó là TSKH-Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn (ngưới từng học ở Taberd Sài gòn, con của Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ, người xây dựng Dinh Độc lập).  Ông nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Washington và bằng thạc sĩ tại Đại học California tại Berkeley. Ông nghiên cứu & giảng dạy tại nhiều quốc gia vành đai Thái Bình Dương là Hoa Kỳ, Canada, Mexico, Trung Quốc, Nhật Bản, Philippines, Singapore, Malaysia,…)

(TS-KTS Ngô Viết Nam Sơn)

Và Kiến trúc sư PGS-TS Nguyễn Văn Hiệp, chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực xây dựng. Năm 1991, ông nhận bằng Tiến sĩ tại Liên xô. Ông nguyên là Phó Giám đốc Sở Xây dựng, và Nguyên Trưởng Khoa, Giảng viên chính Kỹ Thuật Xây dựng, Trường Đại Học Bách Khoa Tp. HCM. Công tác tại Công ty TNHH Thiết kế Xây dựng Liên Việt, ông là Chuyên gia cao cấp cố vấn các vấn về kỹ thuật và pháp lý các dự án của công ty.

(PGS-TS Nguyễn Văn Hiệp)

Đức Ông Vinh Sơn Đặng Văn Tú đã được quý Đức Cha Giáo Phận tín nhiệm và mời Ngài thay mặt Tòa Giám Mục làm Chủ Đầu tư Dự Án Xây dựng Công trình Trung Tâm Đức Mẹ Núi Cúi. Ngài cũng là người điều hành việc xây dựng các công trình. Ngoài ra còn có các ban: Ban thiết kế, Ban quản lý dự án, Bộ phần hành chính và các công ty xây dựng như: Cty Hoàng Hạ xây dựng Tượng đài Đức Mẹ, Cty Đông Nam xây dựng Nhà Nguyện Thánh Thể, Cty Kiến Lương xây dựng Đền Thánh; Cty Hưng Lê Gia xây dựng Nhà đa năng; Liên doanh công ty Tân Sơn Thắng và Cty Ngũ Thường- xây dựng Nhà đón tiếp…

Lm Đaminh Ngô Công Sứ, Phó 1 Ban Giám đốc Trung tâm: giúp tổ chức các sinh hoạt của Trung tâm.

        Ông Phêrô Nguyễn Văn Chiến, Trưởng Ban Hành giáo Giáo phận, là người đóng góp rất nhiều công sức trong việc làm hồ sơ xin phép xây dựng Trung tâm. Ông là ngưởi đại diện Đức cha Đaminh liên lạc với các cấp chính quyền để xin cấp phép (tr.28).

Ngay sau Lễ khởi công ngày 08.12.2018, các công ty rầm rộ vào cuộc. Lúc đầu, công việc tiến triển tốt đẹp, sau gặp trở ngại vì nhiều lý do như: các công ty thi công thiếu sót trong việc thực hiện bản vẽ, vi phạm Luật xây dựng; về phía Giáo phận: có sự thay đổi nhân sự trong Ban Xây dựng. Việc điều hành thi công một công trình quá lớn, củng một lúc xây dựng nhiều hạng mục, đòi hỏi nhân sự Ban Xây dựng phải có tâm huyết và có thực tài. Vì thế,  có khi công trình phải ngưng xây dựng đến 4-5 tháng.

Việc tìm được các Kiến trúc sư tài năng và các công ty xây dựng để xây dựng Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi cũng là một ơn đặc biệt của Chúa.

KTS Ngô Viết Nam Sơn và KTS Nguyễn Văn Hiệp không phải là Kitô hữu, nên việc thiết kế thi công xây dựng các công trình Thánh là rất khó. Giáo phận xây dựng Trung tâm theo những chuẩn mực của kiến trúc và Mỹ thuật Thánh, và trong mỗi hạng mục công trình, Giáo phận lại gửi gắm tâm nguyện của mình, những điếu ấy đòi hỏi các Kiến trúc sư thiết kế và xây dựng rất nhiếu tâm huyết và tài năng. Hơn nữa các hạng mục công trình lại nằm trên các đồi núi rời rạc, đường dốc đứng bên cạnh thung lũng sâu, khó khăn còn tăng lên gấp bội.

Và thời gian Giáo phận chuẩn bị thi công cũng là một kỳ công. UBND Tỉnh Đồng Nai cấp Giáy phép xây dựng ngày 31.3.2014, nhưng đến ngày 08.12.2018 mới làm Lễ khởi công (4 năm và 9 tháng).

Nhìn ngắm những công trình kiến trúc độc đáo, đẹp đẽ và hoành tráng của Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi hôm nay, khách hành hương không tưởng tượng nổi bao nhiêu khó khăn Giáo phận đã vượt qua để xây nên công trình cho Chúa. Đó  là một phép lạ kỳ diệu và hiển nhiên Chúa làm giữa cuộc sống này. Chúa đã ban cho Giáo phận những kiến trúc sư tài năng và tâm huyết, các công ty xây dựng có kinh nghiệm và tiềm lực thi công và các công nhân nhiệt thành lao động, và bao nhiêu người nhiệt thành trong nước và ngoài nước góp công góp sức. Công việc khởi đi trong suốt hơn 10 năm ròng rã xây dựng.

3. Kinh phí xây dựng Trung tâm

Tiến sĩ-Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn hỏi: Đức cha dự trù kinh phí bao nhiêu để tôi thiết kế các công trình.

Mới đi họp Hội đồng Giám mục về, được nghe Đức Tổng Giám mục Huế báo cáo kinh phí xây dựng Đền thánh Đức Mẹ La-vang là 550 tỷ, Đức cha Đaminh liền trả lời KTS Ngô Viết Nam Sơn: “tôi dự trù kinh phí cho toàn công trình Đức Mẹ Núi Cúi bằng kinh phí của Đền Thánh Đức Mẹ La-vang”.

(Trung tâm Đức Mẹ La Vang)

Thực sự, khi trả lời KTS Ngô Viết Nam Sơn như vậy, Đức cha Đaminh chưa kịp bàn sâu với Hội đồng tư vấn về vốn xây dựng, và tìm đâu ra nguồn vốn ấy.

Nhưng Đức cha Đaminh tin việc của Chúa, Chúa sẽ làm như trường hợp ở trung tâm Đức Mẹ Lộ Đức, nhà thờ Chúa Ba Ngôi ở Fatima- Bồ Đào Nha (tr.117).

“Việc Chúa, Chúa làm”.

“Nhờ lòng yêu mến Chúa và Đức Mẹ, tinh thần liên kết giữa các Giám mục và Linh mục giáo phận ngày càng đồng lòng, hiệp nhất.

Mỗi Linh mục với những cách thức mời gọi các ân nhân tham gia hội Anrê, đóng góp cho công việc xây dựng các công trình Núi Cúi. Số tiền đóng góp được có lúc gấp 3-4 lần số tiền tổng lạc quyên của Giáo phận. Ngoài ra, nhờ ơn Chúa và Đức Mẹ tác động, số các ân nhân quảng đại đóng góp từ tiền tỷ đến hàng chục tỷ không phải là ít” (tr.119).

Đức cha Đaminh kể lại, ơn Chúa ban cho ngài cả khi ngài bị cấp cứu nằm viện: “Chúa đã ban cho tôi nhận được sự giúp đỡ dồi dào và quảng đại ngay từ lúc tôi còn đang trên giường bệnh. Các ân nhân trong và ngoài Giáo phận có những món quà lên đến hàng mười mấy tỷ đồng. Có người nhận cả 1 công trình. Các dòng tu nam nữ thăm hỏi cầu nguyện đóng góp tài chính cho Mẹ Núi Cúi. Đặc biệt, các Linh mục đã góp phần riêng cho Nhà nguyện Thánh Thể tiếp tục góp thêm, và còn tích cực vận động giáo dân tham gia Gia đình Anrê Núi Cúi gấp 2-3 lần tiền lạc quyên toàn giáo phận” (tr. 148).

Đức cha Đaminh tin chắc rằng “Việc Chúa, Chúa làm”; Chúa cho cơ hội, Chúa tìm những con người phù hợp. Chúa Thánh Thần đốt lửa nhiệt thành trong lòng giáo dân. Đức Mẹ ban muôn ơn lành cho mọi người đóng góp vào việc xây dựng Trung Tâm. Không có ơn Chúa và sự phù trợ của Đức Mẹ Vô Nhiệm Núi Cúi, Giáo phận không thể xây dựng Trung Tâm.

Trong tình hình kinh tế khó khăn, rồi đại dịch vì Covid (2019-2022), biến động thị trường và thế giới bất an, lại thi công trong một thời gian dài, thì nguồn kinh phí xây dựng Trung Tâm Đức Mẹ Núi Cúi là một ơn trọng đại Chúa ban, là phép lạ, có tính quyết định việc xây dựng công trình.

Đức cha Đaminh khẳng định: “Công việc xây dựng Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi đòi hỏi một kinh phí quá lớn, quá dự tính của Giáo phận, nếu không có Chúa và Đức Mẹ cứu giúp như lời thánh vịnh: “Nếu mà Chúa chẳng xây nhà, thờ nề vất vả cũng là uổng công…” (Tv 127)(tr. 120).

4. Người xây dựng Trung tâm Hành hương Đức Mẹ Núi Cúi

(ĐGM Đaminh Nguyễn Chu Trinh-Giám mục giáo phận Xuân Lộc 2004-2016)

Cho đến nay (2025), Đức Giám mục Đaminh Nguyễn Chu Trinh, nguyên Giám mục giáo phận Xuân Lộc (2004-2016) vẫn đang nhận trách nhiệm Giám đốc Trung tâm hành hương Đức Mẹ Núi Cúi.

Nhưng ngay từ những năm đầu của sứ vụ Giám mục (2004), Đức cha Đaminh đã ấp ủ việc xây dựng Trung tâm Đức Mẹ; nhất là khi giáo phận Xuân Lộc trao Trung tâm Đức Mẹ Bãi Dâu và công trình Chúa Kitô Tao Phùng cho giáo phận mới Bà Rịa (2005).

Ý tưởng xây Trung tâm kính Đức Mẹ bắt nguốn từ truyền thống kính Đức Mẹ ở Phú Nhai, quê hương của Đức Cha Đa-minh.

Lịch sử kể lại rằng, năm 1858 Đức Cha Valentinô Berrio-Ochoa Vinh (Tử Đạo), Giám mục Bùi Chu cùng với Cha chính địa phận Emmanuel Rianô Hòa đã cùng nhau tha thiết khấn cùng Đức Mẹ Vô Nhiễm rằng: Nếu Đức Mẹ ban sự bình an cho địa phận, thì địa phận sẽ nhận Đức Mẹ làm quan thầy và sẽ xây một Đền Thờ xứng đáng để tôn kính Người. Lời khấn đã được Đức Mẹ chấp nhận. Năm 1866, Cha chính Hòa đã xây Đền thánh bằng gỗ lợp bổi.

Năm 1881, ngài cùng với Cha chính Ninh (Isaac Barquero) xây nhà thờ kính Mẹ Vô Nhiễm tại Phú Nhai và tuyên bố nhận Đức Mẹ làm Quan Thầy Địa Phận^[8]. Năm 1917 nhà thờ được xây dựng lại theo kiểu Gothic. Vào thời điểm này, nhà thờ Phú Nhai là nhà thờ lớn nhất Đông Dương, dài 88m, ngang 27m, nóc nhà cao 33m. tháp cao 44m. Nhà thờ Phú Nhai được khánh thành đúng vào ngày lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm 8/12/1923. Cơn bão 30/9/1929 làm đổ nhà thờ Phú Nhai. Sau 4 năm cố gắng, Giáo phận Bùi Chu lại hoàn thành một Đền thánh đồ sộ, nguy nga hơn để kính dâng Đức Mẹ Vô Nhiễm vào năm 1933. Năm 1990 Đền thánh được Giáo phận Bùi Chu trùng tu lại (Song Nguyễn-Hãy ca tụng Chúa. Hồi ký. Tr.17).

Làng Phú Nhai không lớn lắm, nhưng có đến 6 vị hiển thánh tử đạo ^[9]. Cũng nơi đây, máu các thánh tử đạo đã nở hoa, sản sinh ra gần 200 Linh mục, tu sĩ và 6 -7 vị Giám mục (trong đó có 5 Giám mục xuất thân từ Giáo xứ Phú Nhai).

***

(Đc Đaminh Nguyễn Chu Trinh tại công trường xây dựng Trung tâm Đúc Mẹ Núi Cúi)

Sau khi về hưu (2016), Đức cha Đa-minh được Đức cha chánh Giáo phận bổ nhiệm Giám đốc Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi. Ngài tiếp tục điều hành việc xây dựng Trung tâm từ đó đến nay, tính ra đã trên 10 năm (2004-2025). Giờ đây, ngài đã gần 90 tuổi, sức khỏe giảm nhiều sau hai cơn bạo bệnh, nhưng lòng nhiệt thành xây dựng Trung tâm Đức Mẹ vẫn mãnh liệt như ngày nào. Ngài nói, sau hai lần cấp cứu, Đức cha nhận ra ơn Chúa thật bao la. Và vì thế, còn ngày giờ nào Chúa ban, Đức cha cố gắng hết sức hoàn thành việc Chúa.

Chúa ban Đức cha Đaminh cho Giáo phận Xuân Lộc là một ơn lạ lùng. Đức cha Đa-minh nói, ngài là người hết sức yếu đuối, lại chẳng có tài năng gì, mà Chúa lại gọi làm Giám mục, lại sai làm những công việc vượt quá sức mình. Đức cha chỉ có một niềm tín thác vào Chúa, cậy trông vào Đức Mẹ Vô Nhiễm và bám lấy thánh Giuse, Bổn mạng Giáo phận. “Việc Chúa, Chúa làm”. Đức cha và Giáo phận chỉ toàn tâm toàn ý làm việc để tôn vinh và đền tạ Chúa, tôn vinh Đức Mẹ, kính các thánh tử đạo và mưu ích cho mọi người.

Nhớ lại những việc Chúa đã làm qua tay Đức cha Đa-minh, mới thấy ơn Chúa thật kỳ diệu.

Đức cha Đa-minh, trước khi là Giám mục, ngài đã là cha sở giáo xứ Chính tòa 39 năm (1966-2004), làm Giám mục 12 năm. Ngài cùng với giáo phận trùng tu Trung tâm Đức Mẹ Bãi Dâu. Tượng đài Chúa Kitô Tao Phùng (1997) dịp Giáo phận kỷ niệm 25 năm thành lập. Xây dựng Nhà hưu các Linh mục tại Gia Viên, Bênh xá Xuân Hòa. Ngài đã góp phần trùng tu Đền thánh Phú Nhai (Bùi Chu-Nam Định), xây dựng các nhà thờ giáo xứ Núi Đỏ, nhà thờ giáo xứ Suối Tre, sửa nhà thờ giáo xứ Núi Tung, nhà thờ giáo xứ Tam Thái, nhà thờ giáo xứ Thái Xuân. Xây dựng cơ sở Tòa Giám mục và Đại Chủng viện thánh Giuse Xuân Lộc (2007). Xây dựng trụ sở Caritas (Sài gòn), xây dựng Trường Cao đẳng nghề Hòa Bình, Học viện Công giáo và Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi…

Đức cha Đa-minh là chứng nhân của ơn Chúa hiện diện trong xã hội hôm nay. Những việc Đức cha đã làm là làm cho Chúa, làm vinh danh Chúa, với tất cả sự tín thác dù muôn trùng khó khăn. Ngài là phép lạ hiển hiện của Chúa ban cho Giáo phận Xuân Lộc giữa trần gian hôm nay.

Xin Chúa luôn gìn giữ Đức cha và ban cho Đức cha ơn lành của Chúa.

5.Những ơn riêng Đức Mẹ Núi Cúi ban cho con cái Người

Trường hợp thứ nhất: Cháu bé là Rosa Vũ Hoàng Khánh Vy, hai tháng tuổi, bị bệnh xơ nang bẩm sinh. Vy là con của Anh Giuse Vũ Công Hoàn và chị Rosa Lê Thị Bích Hạnh, Địa chỉ: 69 khu phố 1, phường Đông Hưng Thuận, quận 12, Tp HCM. Anh chị đã cầu xin Đức Mẹ Núi Cúi và Đức Mẹ đã nhậm lời. Trước đó, bác sĩ Bệnh viện Nhi thành phố chẩn đóan và kết luận cháu chỉ sống thêm được ít ngày. Anh chị đã lên Núi Cúi và vào Nhà nguyện Thánh Thể cầu nguyện rồi xin nước Đức Mẹ về cho cháu uống. Anh chị liên tục cầu nguyện và tín thác vào Chúa, và Mẹ Núi Cúi. Một thời gian, cháu Vy khỏe lại bình thường. Anh chị cho cháu đến Bệnh viện Nhi kiểm tra lại, cháu đã thoát cơn hiểm nghèo. Anh chị cũng cho cháu sang Singapor kiểm tra, bác sĩ xem hồ sơ trước và sau, họ rất ngạc nhiên. Cháu được Chúa và Đức Mẹ Núi Cúi cứu chữa.

Trường hợp thứ hai: Đức Mẹ Núi Cúi đã cứu chữa một người mắc bệnh tim bẩm sinh đã 57 năm. Đó là chị Maria Nguyễn Thị Thanh Tĩnh, sinh năm 1960, người ở khu Hòa Bình, thuộc giáo xứ Chính Tòa Xuân Lộc. Chị kể (thư viết ngày 02/2/2017):

Năm 2015, chị khám ở Hòa Hảo, bác sĩ nói phải mổ gấp. Ngày 5/4/2015, chị sang Hoa Kỳ và khám tại Las Vegas. Bác sĩ nói, dù đã mổ mấy ngàn ca khó rồi, nhưng tôi chưa thấy ai giống ca tim này. Tháng 7/2016, chị về Việt Nam, lên khấn Đức Mẹ Núi Cúi sau đó trở lại Las Vegas.

Bác sĩ nói trường hợp của chị thì trong 100 người phẫu thuật, sẽ có từ 3 đến 5 người bị biến chứng. Nếu qua khỏi 24 giờ sẽ ổn. Sáng ngày 4.11.2016, lúc 5g30, chị nhập viện. Hai ngày sau, 4 bác sĩ đến chúc mừng. Nhưng đến đêm chị lại bị lên cơn nhịp tim đập 270 nhịp 1 phút. Lúc ấy, chị phó linh hồn vào trong tay Chúa và Mẹ. Rồi chị thiếp đi. Sáng 8.11.2016, các bác sĩ đến chúc mừng và cho chị xuất viện (chỉ có 4 ngày). Nay chị đã khỏe mạnh. Cuối năm 2017 bác sĩ sẽ cho thông tim lại, có thể đặt 1 cái máy tim con bảo hành 25 năm (tr.133).

Trường hợp thứ ba: Đức Mẹ Núi Cúi đã cứu một tân tòng khỏi Covid. Bà Têrêxa Calcutta Nguyễn Thị Thanh Huyền kể: bà bị Covid phải nhập viện ngày 21.8.2021. Sức khỏe suy giảm trầm trọng. Gia đình đã xin Đức cha Đaminh cầu xin Mẹ Núi Cúi cho bà. Đức cha đã dâng thánh lễ cầu nguyện Đức Mẹ Núi Cúi riêng cho bà, và nhờ các cha ở Tòa Giàm mục Xuân Lộc cùng cầu nguyện. Sau 7 ngày, bà xét nghiệm âm tính. Bà tin rằng nhờ lời cầu nguyện Đức Mẹ Núi Cúi của Đức cha Đaminh vả các cha Tòa Giàm mục Xuân Lộc, bà đã được Đức Mẹ chữa lành. (tr. 135)

Các trường hợp khác:

Đức Mẹ Núi Cúi chữa lành con chị Maria Trương Ngọc Hương bị Covid.

Dì Thảo, dòng Mến Thành Giá Thủ Thiêm, ba năm trời bị viêm cổ, chỉ nhỏ nước vào cổ thôi. Dì xuống Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi khấn Đức Mẹ và lấy 13 chai nước đem về. Mỗi chai nước Dì nhỏ 5 ngày mới hết. Khi hết chai 13, dì khỏe lại ăn uống như thường.

Và rất nhiều ơn riêng khác nữa không kể ra ở đây…

6.Đức Mẹ Núi Cúi đã cứu chữa tôi như thế nào?

Lời kể của Đức cha Đaminh Nguyễn Chu Trinh:

Cuối Tháng 07 năm 2017, cơn sốt quật tôi nằm bất tỉnh đang khi chủ lễ Thêm sức tại giáo xứ Ngọc Đồng, hạt Hòa Thanh.

Xe cứu thương của Bệnh xá Thanh Sơn dòng Gioan Thiên Chúa đưa tôi tới Bệnh viện Đại học Y Dược. Thấy bệnh tình của tôi không biến chuyển, bác sĩ trực đã nói nhỏ với người nhà: cơ sự này phải cho người nhà biết để lo hậu sự. Cũng bị bệnh này, Đức cha Giuse Vũ Duy Thống đã về nhà Chúa ngày 01.3.2017.

Phần tôi trong thời gian hôn mê đó, tôi chỉ còn nhớ: khi tôi nằm dưới đất khi bay bổng trên trời. Điều ấn tượng nhất là tôi mặc áo dòng đen Giám mục bay lượn nhiều vòng xung quanh Nhà nguyện Thánh Thể trên núi (Sau này nhà nguyện này là đài Đức Mẹ). Tôi bay lượn nhiều vòng, vòng thứ 3 tôi đưa theo ông chánh Gioan B. Phạm Quang Tiến bay sang phần đất mà sau này xây dựng Nhà nguyện Thánh Thể. Tỉnh lại sau giấc “chiêm bao” tôi nhận ra Đức Mẹ đã cứu tôi để tôi còn phục vụ Đức Mẹ.

Tôi phải ở lại Bệnh viện Đại học Y Dược để điều trị phục hồi và tập vật lý trị liệu 12 ngày, từ ngày 28.7 đến ngày 10.8.

Ở Bệnh viện Đại học Y Dược về Tòa Giám mục được 1 tuần thì tôi lại bị lên cơn sốt, bị hôn mê. Xe cấp cứu Bệnh xá Thanh Sơn lại chở tôi xuống Bệnh viện Thánh Tâm (Bệnh viện Thống Nhất Đồng Nai) để cấp cứu. Bác sĩ chẩn đoán tôi bị ung thư tuyến tiền liệt. May là ung thư lành tính. Tôi ở lại Bệnh viện Thánh Tâm và nhà dòng Gioan Thiên Chúa 10 ngày để hồi sức, tập dưỡng sinh, rồi được về lại Tòa Giám mục Xuân Lộc

Thêm vào thánh giá của tôi là cái chết của chị dâu Maria Đặng Thị Lan, và thương tâm hơn là, cái chết của người cháu ruột Giuse Nguyễn Công Hải. Cháu Hải 46 tuổi, đã ra đi và để lại vợ và 6 người con: một trai, năm gái.

Qua những thử thách này, Chúa đã ban cho tôi nhận được sự giúp đỡ dồi dào và quảng đại ngay khi tôi trên giường bệnh. Các ân nhân trong và ngoài Giáo phận có những món quà lên đến hàng mười mấy tỷ đồng. Có người nhận cả 1 công trình. Các dòng tu nam nữ thăm hỏi cầu nguyện đóng góp tài chính cho Mẹ Núi Cúi. Đặc biệt, các Linh mục đã góp phần riêng cho Nhà nguyện Thánh Thể tiếp tục góp thêm, và còn tích cực vận động giáo dân tham gia, Gia đình Anrê Núi Cúi gấp 2-3 lần tiền lạc quyên toàn giáo phận.

Cho nên càng được như vậy tôi lại càng thấy rằng mình còn chút nào, còn sức nào, còn khả năng nảo, còn tài trí nào, tôi dồn hết vào công trình để tạ ơn Chúa và Mẹ Núi Cúi. Tôi cũng xin với Đức Mẹ, nếu Mẹ muốn, cho tôi làm xong công trình này. Chắc Đức Mẹ không quên mình, không bỏ mình.

7.Một ơn trọng đại cho Giáo phận.

Lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng Trung tâm Hành hương Đức Mẹ Núi Cúi đã diễn ra ngày 18. 9. 2015 tại Núi Cúi thuộc xã Gia Tân 1, huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai. Đó là một buổi lễ được tổ chức hết sức trang trọng và hoành tráng.

(Gần 100 ngàn người tham dự Lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi)

Có khoảng 100 ngàn giáo dân dự lễ, được sắp xết hết sức trật tự, “Phải gọi đây là cuộc hành hương của cả dân Chúa, của 12 giáo hạt, như xưa kia 12 chi họ Israel hân hoan hướng về núi thánh”.

Khách mời, về phía chính quyền, có các vị khách Trung ương, khách của UBND Tỉnh Đồng Nai, chính quyền địa phương. Về phía tôn giáo, Đức cha Phaolô Bùi Văn Đọc, Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam chủ tế thánh lễ. Đức cha Đaminh Nguyễn Chu Trinh, Giám mục chánh giáo phận Xuân Lộc chủ sự làm phép và đặt viên đá đầu tiên và khoảng 400 linh mục đồng tế cùng với hơn 800 tu sĩ nam nữ, và 400 chủng sinh Đại chủng viện …

Suốt một tuần lễ trước đó, cơn bão số 3 làm mưa dầm dề tối tăm trời đất. Hội đồng Giám mục Việt Nam họp thường niên kỳ II năm 2015 tại Tòa Giám mục Xuân Lộc khuyên Đức Cha Đaminh dời buổi lễ lại, vì trời mưa bão, và nơi tổ chức lại giữa rừng hoang sơ không có bất cứ phương tiện hỗ trợ nào.

Đức Cha Đaminh chỉ biết phó thác cho Chúa. Ngài cầu xin Đức Mẹ và Thánh Giuse bầu cử. Giáo phận đã chuẩn bị tất cả cho ngày đại lễ.

Và phép lạ kỳ diệu Chúa đã thực hiện giữa nhân gian:

Trong suốt buổi lễ, bầu trời trong xanh, nắng đẹp. Mọi nghi thức được cử hành rất long trọng và cảm động. Buổi lễ diễn ra trong tinh thần phấn khởi, tín thác, và bình an trước sự ngạc nhiên của tất cả mọi người. Không sao giải thích được tại sao đang trong cơn bão mưa tầm tã mà ngày Lễ khởi công xây dựng Trung tâm Đức Mẹ lại nắng đẹp.

Ai cũng hiểu đó là ơn Chúa, là sự bầu cử của Đức Mẹ và thánh Giuse, là phép lạ kỳ diệu Chúa làm để củng cố đức tin cho những ai tin Chúa, để khẳng định Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi là công trình đẹp ý Chúa và Đức Mẹ Vô Nhiễm. Và ngày Lễ khởi công xây dựng Trung tâm hành hương Đức Mẹ Núi Cúi đã ghi dấu ấn lịch sử.

***

GIÁ TRỊ CỦA CUỘC HÀNH HƯƠNG

          Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi đem đến cho cuộc hành hương của bạn những giá trị gì? Và để lại trong lòng bạn những ấn tượng gì?

(Toàn cảnh Trung tâm nhìn từ xa)

1. Bạn được chiêm ngưỡng một công trình tuyệt đẹp. Thiên nhiên Núi Cúi sơn

thủy hửu tình. Đức Tổng Giám mục Leopoldo đã so sánh phong cảnh Núi Cúi như núi Tabor và hồ Galilê trong Kinh thánh. Các công trình ở Núi Cúi là những tác phẩm kiến trúc độc đáo của nghệ thuật kiến trúc Thánh, Mỹ thuật Thánh, nhưng vẫn đậm đà phẩm chất văn hóa Việt.

Thử so sánh kiến trúc ở Núi Cúi với các công trình kiến trúc chùa chiền Phật giáo, kiến trúc thánh thất của đạo Cao Đài, kiến trúc của các đền đài ở Việt Nam, bạn sẽ thấy kiến trúc Trung tâm Núi Cúi mới lạ, độc đáo, thánh thiêng, khác biệt hẳn cả về tư tưởng và kiểu kiến trúc với kiến trúc phương đông… Kiến trúc ở Núi Cúi thuộc nghệ thuật Thánh phương tây, nghĩa là, các kiến trúc ấy đều thể hiện tư tưởng Tin Mừng; việc xây dựng Trung tâm là để tôn vinh Chúa, tôn vinh Đức Mẹ, kính các thánh tử đạo Việt Nam và xin ơn cho mọi người.

Ở giá trị văn hóa, Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi đã đóng góp cho Đồng Nai một công trình văn hóa đồ sộ, tráng lệ, có tầm vóc lịch sử và quốc tế. Từ một vùng đất hoang sơ, Núi Cúi bây giờ tở thành một trung tâm sinh hoạt tôn giáo, thu hút bao người đến hành hương. Nơi đây tích góp công sức, tâm huyết, tài năng của cả giáo phận, của bao người thiện tâm, của người Việt trong và ngoài nước.

Đến với Đức Mẹ Núi Cúi, cuộc hành hương của bạn đã mở rộng giao tiếp với những miền văn hóa khác nhau, tâm hồn bạn trở nên giàu có phong phú.

Chẳng hạn, tượng Đức Mẹ Núi Cúi là tượng Mẹ Vô Nhiễm Lộ Đức (Lourdes-Pháp), nhưng mang dáng vẻ riêng của Núi Cúi: Mẹ cúi xuống, lắng nghe, an ủi và che chở cho đoàn con mẹ. Đền Thánh có mái vòm như Đền Thánh Phêrô (Roma), nhưng được thiết kế là Triều Thiên Chúa dành cho Đức Mẹ; hoặc mái vòm ở Nhà Điều hành lại trang trí Mười Điều răn của Moses trên các ô cửa kính. Các Nhà Nguyện Đức Mẹ và Đền Các thánh tử đạo là sự phối hợp tâm linh đặc sắc Việt, bởi trên đất nước này, thời vua chúa phong kiến bách đạo, Đức Mẹ đã che chở nhiều giáo dân (La Vang, Trà Kiệu, Đức Mẹ La Mã…).

Và, nếu bạn chú ý quan sát, ngay cả hoa văn trong các bức tranh; đường nét, họa tiết của các tranh tượng, phù điêu, tranh gốm, tranh sơn mài… ở mọi nơi của Núi Cúi cũng là những hoa văn có nội dung Tin Mừng và nghệ thuật vừa truyền thống, vừa hiện đại.

Điều dễ nhận thấy là tất cả công trình kiến trúc và mỹ thuật ở Núi Cúi đều đưa bạn đến gần Chúa và gần Đức Mẹ. Bạn hãy bước vào Nhà Nguyện Thánh thể, bức tranh ở Cung Thánh làm nổi bật sự hiện diện của Chúa đang ở bên bạn. Và nếu bạn ở trên đài cao của Tượng đài Đức Mẹ, bạn sẽ thấy tâm hồn mình được nâng lên trong cõi thanh tịnh tuyệt vời bên Mẹ.

(Khách hành hương)

2. Tâm hồn bạn được bình an

Nếu bạn là khách hành hương ngoài Kitô giáo, bạn sẽ tìm thấy bình an khi đến nơi này. Lúc Đức Giêsu giáng sinh, Thiên thần hát mừng: “Vinh danh Thiên Chúa trên trời, bình an dưới thế cho người thiện tâm” (Lc 2, 14). Khi về trời, Đức Giêsu chúc bình an: “Thầy để lại bình an cho anh em, Thầy ban cho anh em bình an của Thầy”(Ga 14, 27). Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi là linh địa, bạn sẽ nhận được ơn bình an của Chúa và của Đức Maria.

Là khách hành hương Kitô giáo, bạn được sống trong không gian thánh thiêng. Bạn đi lại con Đường Thánh giá Chúa đã đi để đến Nhà Nguyện Thánh Thể gặp gỡ Chúa, kín múc ơn Cứu độ của Đức Kitô. Trên bàn thánh có chữ JHS,  là “Jesus Hominum Salvator“, nghĩa là “Giêsu, Đấng Cứu độ loài người“. Đến Đài Đức Mẹ Bảy sự (Đức Mẹ Sầu Bi), bạn được Đức Mẹ nhắc nhở ba mệnh lệnh: “1. Cải thiện đời sống; 2. Tôn sùng trái tim Mẹ; 3. Lần hạt Mân Côi”. Thực hiện ba lời mời gọi này, bạn sẽ được bình an.

Rồi bạn đi Đường Mân Côi bên tượng đài Đức Maria Vô Nhiễm, cùng Đức Mẹ hành hương suốt chặng đường Tân Ước, từ khi Thiên thần Gabriel Truyền Tin cho Đức Mẹ đến khi Chúa Giêsu Phục sinh và về trời. Đến các Nhà nguyện Đức Mẹ, bạn có thể cầu nguyện với Đức Mẹ ở những nơi Mẹ đã hiện ra: La Vang, Trà Kiệu, Phú Nhai, Trà Lũ, Fatima, Lộ Đức (Lourdes), Mễ Du, Camelô, Gaudalup…

Từ tượng đài Đức Mẹ, bạn sang Đền thánh Giuse, cầu nguyện với “Thánh Giuse chiêm bao”, xin Chúa cho những ước mơ của bạn thành hiện thực.

Bạn lên Đền các thánh tử đạo gặp gỡ cha ông mình, những chứng nhân đức tin trung kiên, được ơn tử đạo và được Chúa ban vinh quang Nước trời…

Từ những tâm tình ấy, bạn sẽ cùng với Giáo phận tôn vinh Chúa, tôn vinh Đức Mẹ, kính cách thánh tử đạo. Bạn sẽ được ơn bình an của Chúa và mọi ơn lành mà bạn cần thiết, vì bạn đã thực hiện Lời Chúa dạy: “Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho”(Mt 6, 33).

3. Một niềm tin yêu đầy tự hào khi bạn hành hương Trung tâm Đức Mẹ Núi Cúi, bởi nơi đây bạn được chăm sóc cả tinh thần và thể chất.

Bạn có thể dự thánh lễ hàng ngày, dự tĩnh tâm của các đoàn hành hương, gặp gỡ bao tâm hồn thánh thiện và hân hoan, chứng kiến sự thể hiện đức tin nhiệt thành của mọi người, nhờ thế đức tin nơi bạn cũng triển nở theo.

(Hành hương Đức Mẹ Núi Cúi)

Và bạn tự hào về một công trình lớn lao Chúa đã làm để quy tụ 12 chi họ Israel dân Người. Một ngày nào đó trong tương lai, sẽ có hàng triệu người quy tụ về đây để đón Đức Giáo hoàng khi người thăm Việt Nam.

Nơi đây có Bệnh xá, có y bác sĩ giỏi chuyên môn từ thành phố về chăm sóc sức khỏe cho bạn khi bạn có nhu cầu. Và bạn có thể lấy nước Thánh Đức Mẹ từ giếng nước Núi Cúi về, xin Mẹ chữa lành những đau thương cho bạn. Dì Thảo dòng Mến Thành Giá Thủ Thiêm, ba năm trời bị viêm cổ, Dì đã dùng nước Thánh nơi giếng Đức Mẹ và được Mẹ chữa lành.

TÂM TÌNH HÀNH HƯƠNG

          Để những ước nguyện của bạn đẹp lòng Chúa và Mẹ Núi Cúi, xin bạn cùng với Giáo phận đọc Kinh nguyện sau đây:

Kinh khấn Đức Mẹ Núi Cúi

Lạy Mẹ Maria,/ Nữ Vương Núi Cúi,/ Đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội,/ chúng con xin cùng Mẹ ca ngợi Chúa/ đã ban cho Mẹ vinh dự lớn lao/ là làm Mẹ Thiên Chúa và Mẹ nhân loại./ Mẹ là người có phúc vì đã tin vào Lời Chúa và luôn có Chúa ở cùng.

Xin Mẹ hiến dâng lên Chúa cuộc đời chúng con,/ cùng tâm tình tri ân cảm tạ về muôn ơn lành/ mà Chúa hằng tuôn đổ trên Hội Thánh và trên mỗi người chúng con.

Mẹ là Nữ Vương trời đất,/ xin giúp cho các dân tộc trên toàn thế giới/ đang chịu nhiều bất công và bạo lực/ biết cậy trông nơi Chúa là Đấng tạo thành và cứu độ/ để gia đình nhân loại được sống trong hòa bình và công lý./ Xin cho mọi người biết nhìn nhận giá trị thánh thiêng của sự sống,/ để luôn tôn trọng, bảo vệ và vun đắp.

Mẹ là Nữ Vương các Tông Đồ,/ xin giúp Hội Thánh trung thành loan báo Tin Mừng/ và trở nên dấu chỉ lòng thương xót của Thiên Chúa giữa trần gian,/ để nhiều người nhận biết Thiên Chúa là Cha/ và mọi người là anh em với nhau. Xin cho những người tin Chúa được tự do thờ phượng Chúa.

Mẹ là Đấng bầu chữa kẻ có tội,/ xin cho các tội nhân được ơn hoán cải./ Mẹ là Đấng an ủi kẻ âu lo,/ xin cho những người khổ đau bệnh tật,/ những gia đình đang bất hòa bất thuận,/ tìm được nơi trái tim từ ái của Mẹ niềm an ủi và ơn chữa lành.

Mẹ là Nữ Vương các gia đình,/ xin giúp mọi thành viên trong gia đình (cộng đoàn) chúng con luôn sống trong chân lý và tình yêu,/ để trở nên ngôi nhà hiệp thông và cầu nguyện,/ thành ngôi trường của Tin Mừng và Hội Thánh tại gia.

Mẹ là Mẹ các tín hữu,/ xin cho chúng con nên mạnh mẽ khi gặp gian nan thử thách./ Xin dạy chúng con chu toàn bổn phận hằng ngày với lòng mến Chúa yêu người./ Xin giúp chúng con cảm nếm niềm vui đức tin,/ hân hoan thực thi đức ái/ và vững niềm cậy trông trên đường nên thánh.

Lạy Thánh Mẫu Maria/ là suối an vui cho người bé mọn,/ xin cầu cho chúng con được luôn sống trong tình yêu cứu độ của Con Mẹ/ bây giờ và cho đến muôn đời./ Amen.

_________________________

 

[1] Nguồn: Deborah Castellano Lubov-Joseph Nguyễn Tro Bụi chuyển ngữ

https://www.tonggiaophanhanoi.org/dau-la-muc-dich-va-y-nghia-cua-hanh-huong/

[2] Chương VII của Lumen Gentium (Hiến chế tín lý về Hội Thánh) của Công đồng Vatican II.

[3] Xem thêm Vương cung thánh đường Đức Mẹ Aparecida

https://en.wikipedia.org/wiki/Basilica_of_Our_Lady_of_Aparecida

[4] Xem thêm Đức Mẹ Mễ Du. https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c_M%E1%BA%B9_M%E1%BB%85_Du

[5] Xem thêm: Đức Mẹ Naju– https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c_M%E1%BA%B9_Naju

[6] Ðinh văn Tiến Hùng– Những địa điểm hành hương kính Ðức Mẹ tại Việt Nam

https://vntaiwan.catholic.org.tw/maria/hanhhuong.htm

 

[7] Song Nguyễn-Hồi Ký (lưu hành nội bộ): Hãy ca tụng Chúa. Tr.59

[8] https://nhathoconggiao.com/danh-sach-nha-tho/nhatho/nha-tho-phu-nhai

[9] Các thánh tử đạo: Vinh sơn Phạm Hiếu Liêm, tử đạo 1773. Vinhsơn Đỗ Yến, tử đạo 1838. Đaminh Đinh Đạt tử đạo 1839. Tôma Đinh Viết Dụ tử đạo 1839. Đaminh Đinh Đức Mậu tử đạo 1858. Giuse Trần Văn Tuấn tử đạo 1862.