THƠ CỦA GIẢI VHNT ĐẤT MỚI 2020

THƠ CỦA GIẢI VHNT ĐẤT MỚI 2020

***

Số lượng tác giả và tác phẩm tham gia Giải VHNT Đất Mới 2020 khá đông đảo. Có 911 bài thơ (trong đó gồm 25 tập thơ) và 9 trường ca:

          1. Trường ca VỊ TÙ NHÂN SỐ 13, viết về ĐHY Fx Nguyễn Văn Thuận (9293 words).

          2 .Sách SÁNG THẾ.Song thất Lục bát. 621 khổ thơ. 2484 câu, 18.170 words.

          3. Sách ÉTTE. Song thất Lục bát. 173 khổ thơ. 692 câu thơ.

          4. Sách TÔNG ĐỒ CÔNG VỤ. Song thất Lục bát. 629 khổ thơ (2516 câu).

              Ba sách: Sáng Thế, Étte, Tông đồ công vụ của một tác giả.

5. KHÁT VỌNG. Truyện thơ  (3277 words).

6. Diễn ca tông huấn CHRISTUS VIVIT- ĐỨC KITÔ ĐANG SỐNG. 9396 words.

7. Sách XUẤT HÀNH. Lục bát diễn thơ. 42.305 words.

8. VÌ ĐỜI LÀ MỘT CHUYẾN ĐI. Trường ca: 10286 words.

9. CHUỖI MÂN CÔI NHIỆM MẦU. 72 khổ thơ 4 câu.

NHỮNG CHỦ ĐỀ CHÍNH

Thơ Đất Mới 2020 vẫn khai thác các đề tài của những năm qua.

Đề tài Đức Mẹ Núi Cúi: Tập thơ  “Kỷ nguyên Núi Cúi” có nhiều suy tư khám phá mới mẻ sâu sắc về Đức Mẹ Núi Cúi và công trình Trung tâm Đức Mẹ Vô Nhiễm Núi Cúi.

Đề tài Đời dâng hiến: Tập thơ Con Nhỏ I & II, 150 bài, và Thắp sáng niềm tin, 103 bài là niềm hoan ca về tình yêu Giêsu và lý tưởng sống đời hiến dâng. Trường ca Vị tù nhân số 13 (MSTP_T33) viết về Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận, thể hiện niềm tin yêu kính phục với Đấng đáng kính. Ngoài ra nhiều tác giả thể hiện tình cảm với Đức cha Đaminh, với các đấng chủ chăn như tập thơ Dâng (MSTP-T66), tập thơ Tình ca Đất Mới (MSTP-T91).

Thể Diễn ca: Diễn ca Cựu Ước có những công trình đồ sộ. Đó là Diễn ca Sách Sáng Thế, Sách Étte, Sách Tông Đồ Công Vụ, sách Xuất hành và tập thơ diễn ca Tông huấn Christus Vivit – Đức Kitô đang sống. Những công trình này đòi hỏi tâm huyết, sức lực và tài năng cùng với lòng nhiệt thành việc Nhà Chúa.

Đặc biệt có hai tập thơ về bảo vệ thai nhi: Quyền sống (MSTP_T60) & Chuyện kể nơi mồ hoang (MSTP_T90), gây được ấn tượng với người đọc bởi thực trạng thai nhi bị giết hại và thái độ nhiệt thành dấn thân của tác giả trong việc bảo vệ sự sống.

Thơ Đất Mới 2020 có thêm thể loại mới là tập thơ thiếu nhi Bông hồng nhỏ (MSTP_T88), và tập thơ Hồn thơ Thiên linh- Tiên Sa Hài Đồng Giêsu (MSTP-T61) dịch thơ Têrêsa Hài Đồng Giêsu. Bản dịch thơ giàu tính văn chương.

Có sự tham gia của các tác giả ngoài Công giáo. Thí dụ, tập thơ Vào chùa gặp tiên (MSTP-T34) 65 bài. TG027 viết 12 bài về nhiều đề tài: Đất Bazan, cao su Tây Nguyên, về Bến sông quê, Chợ Nổi về mùa xuân, về tuổi thơ…thể hiện tình yêu quê hương, tình gia đình.

Có tác giả giới thiệu nhiều bài thơ mà tác giả đặt tên là loại Thơ LƠ LỬNG. Rất tiếc là các tác phẩm này nằm ngoài tiêu chí cuộc thi nên không đưa vào xét trao giải. Ban tổ chức chân thành cám ơn các tác giả đã hưởng ứng cuộc thi, góp phần làm phong phú nội dung và màu sắc nghệ thuật của thơ ca Đất Mới.

ĐẶC SẮC NGHỆ THUÂT

            Thơ Đất Mới 2020 phát triển theo hai dòng quen thuộc: Dòng văn chương bình dân truyền thống và dòng thơ nghệ thuật

            Các Diễn ca Cựu Ước như Sách Sáng Thế, Sách Étte, Sách Tông Đồ Công Vụ, sách Xuất Hành; thơ tâm tình, thơ chúc mừng, thơ về sinh hoạt cộng đồng…hướng về công chúng rộng rãi để chia sẻ, để khích lệ hay kêu gọi, thường viết bằng thể Lục bát, Song thất lục bát của ca dao. Đặc điểm của dòng thơ này là lời thơ mộc mạc, giản dị, gần gũi với lời ăn tiếng nói hàng ngày. Nội dung là những sự việc ngay trong đời sống thực (Mừng Ngân khánh, Kim khánh, Ngọc Khánh, Mừng 10 năm giải VHNT Đất Mới…). Thơ gây ấn tượng dễ thuộc, dễ nhớ, vui và thân tình dùng trong các sinh hoạt cộng đồng.

Tuy vậy, các tác giả chưa chú ý đầy đủ đến tính văn chương, lời thơ là khẩu ngữ sinh hoạt chưa trau chuốt. Tác phẩm chỉ chú ý nội dung và chia sẻ những giáo huấn (tập Tình thơ sống đạo). Đây đó còn sai vần, ép vần (Thí dụ: tập thơ Đáp lại tình Chúa, 18 bài; Tập Tình ca Đất Mới, 12 bài; tập thơ Con Nhỏ, 150 bài; tập thơ Kinh thờ kính 54 bài).

            Dòng thơ nghệ thuật dùng nhiều thể thơ 7-8 chữ của thơ Lãng mạn (1930-1945). Loại thơ này có cái hay tuyệt vời của ngôn ngữ, cảm xúc, nếu người làm thơ khám phá được những tứ thơ mới, có được những cách cảm nhận mới, những cách diễn đạt mới (xin đọc thơ Lê Đình Bảng, Xuân Ly Băng).

Thơ Đất Mới 2020, dòng thơ nghệ thuật sử dụng hình ảnh tượng trưng,  thơ thiếu chất sống đời thực. Nhiều bài thơ cũ cả về lời, về tình, ý. Thơ có hình, có nhạc, có chữ mà không có nội dung, vì thế không lắng đọng được, mặc dù có những tác giả viết rất điêu luyện (tập thơ Thì thầm; trường ca Vì đời là một chuyến đi; tập thơ Tấu lạy Bà…).

Một, hai tác giả tiếp cận được với các khuynh hướng thơ Việt đương đại (thơ tự do, bám sát đời sống hiện thực, nói tiếng nói của thời đại) song khuynh hướng này chưa thành một dòng chủ đạo có thể đóng góp những sáng tạo mới về nghệ thuật.

Đã đến lúc cần sự cách tân nghệ thuật cho thơ ca Công giáo. Giải VHNT Đất Mới đã 10 năm song đa số tác giả vẫn đi theo lối quen của quá khứ. Chúng ta còn đi phía sau rất xa so với thơ Việt đương đại. Các nhà thơ Công giáo cần tiếp bước Hàn Mạc Tử vượt lên trước thời đại, hội nhập với thơ ca dân tộc.

Ban Văn hóa-Giáo phận Xuân Lộc

Tháng 10/ 2020

***